บ้านหลวงราชไมตรี จันทรบุรี

เพื่อให้การอนุรักษ์สถาปัตยกรรมและการฟื้นฟูชุมชนเป็นไปได้จริงในโลกปัจจุบัน คือสามารถรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิมของชุมชนให้สมดุลทั้งในมิติทางสังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ โดยที่ไม่มุ่งพัฒนาไปตามกระแสการท่องเที่ยวเชิงการค้าเพียงอย่างเดียว สถาปนิกได้เสนอทางเลือกในรูปแบบของโครงการกิจการสังคมเพื่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูย่านประวัติศาสตร์ชุมชนริมนํ้าจันทบูร ตามแนวทางธุรกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise) เพื่อเป็นอีกทางเลือกหนึ่งของงานอนุรักษ์ ที่สามารถรักษาคุณค่าแท้ และให้ดอกผลที่มากกว่ากำไร “เป็นงานอนุรักษ์ที่กินได้” และที่สำคัญคือชุมชนเป็นเจ้าของอย่างเป็นรูปธรรม ชมรมพัฒนาชุมชนริมนํ้าจันทบูร จึงได้ร่วมกับบริษัทร่วมทุนรักษ์ดี จำกัด โดยสถาบันอาศรมศิลป์ร่วมกับชาวชุมชนก่อตั้งบริษัท จันทบูรรักษ์ดีจำกัด กิจการแห่งแรกนำร่องโครงการคือบ้านพักประวัติศาสตร์ (Historical Inn) บ้านหลวงราชไมตรี

หลวงราชไมตรีเป็นผู้บุกเบิกการค้าขายยางพารากับต่างประเทศอันดับต้น ๆ ของประเทศไทย ได้รับการยกย่องให้เป็นบิดาแห่งยางพาราภาคตะวันออก บ้านหลวงราชไมตรีซึ่งตั้งอยู่บริเวณเวิ้งถนนที่สวยงาม ด้านหลังติดแม่นํ้าจันทบุรีอายุเก่าแก่กว่า ๑๕๐ ปี มีโครงสร้างและองค์ประกอบเหมาะสำหรับพัฒนาเป็นบ้านพักและแหล่งเรียนรู้ แม้จะทรุดโทรมเพราะขาดการบูรณะซ่อมแซมแต่ยังคงเค้าความงดงามในอดีต อาศัยการระดมทุนจากชาวชุมชน ชาวจันทบุรี ตลอดจนบุคคลที่มีเจตนารมณ์เดียวกัน ร่วมถือหุ้นในมูลค่าหุ้นละ ๑,๐๐๐ บาท รวมเป็นงบประมาณ ๘.๘ ล้านบาท จึงสามารถปรับปรุงบ้านหลวงราชไมตรีให้กลับมาสมศักดิ์ศรีเป็นความสง่างามของชุมชน รองรับแขกบ้านแขกเมืองและนักท่องเที่ยวผู้มาเยือนได้อย่างเต็มภาคภูมิ ที่พักเล็ก ๆ ขนาด ๑๒ ห้องที่มีเจ้าของหุ้นกว่า ๕๐๐ ชีวิตได้เป็นเครื่องมือชนิดใหม่สำหรับการปกป้องชุมชน ทั้งรายได้ส่วนหนึ่งจากการดำเนินกิจการยังคืนกลับไปหาชุมชนเพื่อสนับสนุนกิจกรรมทางวัฒนธรรมและการพัฒนาชุมชนในแนวทางแห่งความยั่งยืนสืบไป